Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչ
Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչ եբրայերեն՝ ימימה אבידר-טשרנוביץ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 8, 1909[1] |
| Ծննդավայր | Վիլնյուս, Ռուսական կայսրություն |
| Վախճանվել է | մարտի 20, 1998 (88 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Երուսաղեմ |
| Գերեզման | Հար Հայմենխոտ |
| Մասնագիտություն | գրող և մանկագիր |
| Քաղաքացիություն |  Իսրայել |
| Կրթություն | Հերցլիյա հրեական գիմնազիա |
| Ժանրեր | մանկական գրականություն |
| Պարգևներ | |
 Yemima Avidar Tchernovitz Վիքիպահեստում | |
Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչ (եբրայերեն՝ ימימה אבידר-טשרנוביץ, հոկտեմբեր, 1909, Վիլնո, Լիտվա - 20 մարտի, 1998, Երուսաղեմ), իսրայելցի գրող, ում ստեղծագործությունները դարձել են եբրայերեն ժամանակակից մանկական գրականության դասական նմուշներ[2]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը ծնվել է 1909 թվականի հոկտեմբերին Վիլնոյում (ներկայում՝ Վիլնյուս)։ 1921 թվականին, երբ նա 12 տարեկան էր, տեղափոխվել է Պաղեստին[2]։
1925 թվականին Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչն իր ընտանիքի հետ տեղափոխվել է Թել Ավիվ։ Այնտեղ նա սովորել է Հերցլիի գիմնազիայում, որն ավարտել է 1928 թվականին։ Նույն թվականին նրա մայրը մահացել է. երկար ժամանակ նա տառապել է թոքերի հիվանդությունից։ Դրանից մեկ կամ մեկուկես տարի անց մալարիայից մահացել է Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչի հայրը։
Դպրոցն ավարտելուց հետո Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը հրատարակել է Ցից անունով մանկական բրոշյուրներ, մասնակցել է Ցվի Ֆրիդլանդի (1898-1967) ղեկավարությամբ գործող մանկական թատերական ստուդիայի աշխատանքներին, գրել է պիեսներ այդ ստուդիայի համար։ 1931 թվականից մինչև 1932 թվականը նա սովորել է Բեռլինի և Վիեննայի համալսարաններում՝ կրթությունն ավարտելով Բեռլինում։ Վիեննայում նա ծանոթացել է Յոսեֆ Ռոխելի հետ (1906-1995), ով այդտեղ բուժվում էր զորավարժությունների ժամանակ նռնակի պայթյունի հետևանքով աջ ձեռքից զրկվելուց հետո։ 1932 թվականին նրանք ամուսնացել են և Պաղեստին վերադառնալուց հետո բնակվել Թել Ավիվում։
Պաղեստինում Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչն աշխատել է որպես ուսուցիչ ու դպրոցի տնօրեն, մանկական ռադիոյի եթերում հաղորդումներ է վարել լրագրող Կոլ Յերուշալաիմի հետ, նախդպրոցական ուսումնական հաստատություններում աշխատել է որպես դաստիարակ, աշխատել է Dvar HaPo’elet ամսագրի խմբագրությունում։ 1953 թվականից Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչն ապրել է Երուսաղեմում, որտեղ էլ մահացել է 1998 թվականի մարտի 20-ին։
Ստեղծագործություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչն սկսել է ստեղծագործել դեռ վաղ տարիքում։ Նրա մահից հետո իր հարազատները գտել են եբրայերենով գրված վեց օրագրեր, որ գրվել են 1919 թվականին, երբ նա եղել է տասը տարեկան։ Այդ օրագրերում հանդիպում են առակների ու այլ գրական երկերի ստեղծման փորձեր։ Երբ Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը եղել է տասնչորս տարեկան, Իդեն մանկական թերթում տպագրվել է նրա «Ձիթենյաց լեռա վրա» պատմվածքը։
Մանկապարտեզում որպես դաստիարակ աշխատելու ընթացքում Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը գրել է իր առաջին մանկական պատմվածքները («Պատմություններ Ռամայի համար», «Անհնազանդ Մուկին», «Կուշին ու Նուշին»)։ Նրա մանկական գրքերը գրված են հիմնականում Sippurei havurah ժանրով և հիմնված են երեխաների առօրյա կյանքի դիտարկումների վրա[2][3]։ Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը նաև գրական ստեղծագործություններ է թարգմանել եբրայերեն։
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը արժանացել է Իսրայելի մրցանակի մանկական գրականության բնագավառում (1984) և Յակիր Յերուշալաիմի մրցանակի (Yakir Yerushalaim) (1992)[2][4][5]:
Հրատարակություններ[6]
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Եբրայերեն գրքեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Պատմություններ Ռամայի համար (Sipurim Le-Rama), Stybel, 1936
- Դալիա, Hatkufah, 1940
- Անհնազանդ Մուկին (Muki HaShovav), Massada, 1943
- Գարնանային զարթոնք (Ura Ma`ayan), Yavne, 1943
- Ծիծեռնակն ասաց ինձ (HaSnunit Mesaperet), Massada, 1944
- Ութը մեկին հետապնդելիս (Shmonah BeIkvot Ehad), Twersky, 1945; Keter, 1996
- Նա կտանի նրանց (Hu Yavi Otam), Twersky, 1945
- Մի զույգ կոշիկ (Zug Na`alaim), Twersky, 1945
- Լուսին պաիկը (Saba Yareah), Yavne, 1945
- Մեզնից մեկը (Ehad MiShelanu), Twersky, 1947
- Մանկապարտեզի երգեր (Gan Gani Alef, Three volumes, with Levin Kipnis), Twersky, 1947-1952
- Խաղալիքների այցելություն (Bikur HaTza`atzuim), Massada, 1949
- Երկու ընկեր ճանապարհին (Shnei Re`im Yatzu LaDerech), Twersky, 1950
- Կախարդական շղթա (Sharsheret HaKesamim), Newmann, 1952
- Ոլորապտույտ արահետ (BaShvil HaMitpatel), Twersky, 1955
- Կուշին ու Նուշին (Kushi Ve- Nushi), Massada, 1955
- Գաղտնի շրջան (BeMa`agal HaStarim), Dvir Li- Yladim, 1955
- Տուն (Habaita), Am Oved, 1960
- Պատմություններ Նիվիի համար (Sipurim LeNivi), Massada, 1962
- Տատիկի աղավնին (HaYonah Shel Savta), Massada, 1963
- Դուստրը (HaBat), Massada, 1966
- Նունու, Twersky, 1967
- Աշտարակներ Երուսաղեմում (Migdalim B`Yerushalayim), Massada, 1968
- Ջանասեր աղջիկներ (Yeladot Harutzot), Yizre՝el, 1968
- Օպերացիա 52 (Mivtzah 52), Massada, 1971
- Միխալի (Michali), Massada, 1974
- Իսկապե՞ս (BeEmet?), Sifriat Poalim, 1978
- Fire Chariot (Rechev Esh), Lichtenfeld-Bronfman, 1979
- Տանտանը գալիս է այցելության (Tantan Ba LeHitareah), Massada, 1979
- Մուկին զայրացել է մայրիկի վրա (Muki BeRogez Al Ima), Massada, 1980
- Տատիկի Թեդի րջուկը գնում է հյուսիս (Duby Shel Savta Yotze LaTzafon), Sifriat Poalim, 1982
- Երեք ջանասեր ազջիկներ (Shalosh Yeladot Harutzot), Domino, 1983
- Բարև, տատիկ, ես եմ խոսում (Hallo Savta, Zo Ani Medaberet), Keter, 1984
- Հայրիկի դեսանտավորի կոշիկները (Na`alei HaTzanhanim Shel Aba), Lichtenfeld, 1984
- Մայրիկ, ես ձանձրացա (Ima, Mesha`amem Li!), Keter, 1986
- Տատիկը հագնում է մարզահագուստ (Savta Be Training), Massada, 1988
- Դու չես պահի ինձ տանը (Oti Lo tashiru BaBait), Keter, 1988
- Փոքր երգեր (Shkarim Ktanim), Keter, 1990
- Ո՞վ է առևանգել Բոազին (Mi Hataf Et Boaz?) Keter, 1992
- Պատմություններ Ռոեի համար (Sipurim LeRoee), Keter, 1993
- Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչի մեծ գիրքը (HaSefer HaGadol Shel Yemima Avidar-Tchernovitz), Am Oved, 1995
- Տատիկը պատուհանից այն կողմ (Savta Yatza MeHaHalonot), Keter, 1997
Թարգմանություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Մանկապարտեզի երգեր — անգլերեն՝ Tel Aviv, Twersky, 1957.
- Իսրայելցի սզջկա օրագիրը - Ramat Gan, Massada Press, 1969.
- Տուն - իսպաներեն՝ Buenos Aires, Editorial Israel, 1961.
- Մեզնից մեկը - իսպաներեն՝ Buenos Aires, Editorial Israel, 1953.
- Երկու ընկեր ճանապարհին - ռուսերեն՝ Иерусалим, Алия, 1993.
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Zuta, Rama. «Yemima Tchernovitz-Avidar». Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. Jewish Women's Archive.
- ↑ Mashiach, Celina. «Children's Literature in Hebrew». Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. Jewish Women's Archive.
- ↑ «Israel Prize recipients in 1984 (in Hebrew)». Israel Prize Official Site.
- ↑ «Yakir Yerushalaim recipients in 1992 (in Hebrew)». The Jerusalem Municipality website.
- ↑ «Yemima Avidar-Tchernovitz». The Institute for the Translation of Hebrew Literature. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 11-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ofek, Uriel. "Yemima Tchernovitz-Avidar, " Children’s Hebrew Literature 1900—1948 (Hebrew), Vol. 2, 512—519. Tel Aviv: 1988;
- "Yemima Tchernovitz-Avidar, " In The Ofek Lexicon of Children’s Literature (Hebrew), Vol. 1, 294—296. Tel Aviv: 1985;
- Ministry of Education, Israel Prize for 1984, the program of prize recipients (1984); Shavit, Ya’akov, et al. (eds.),
- "Avidar-Tchernovitz, Yemima, " In Personalities in Eretz-Israel, 1799—1948: A Biographical Dictionary (Hebrew), 246—247. Tel Aviv: 1983; * Ofek, Uriel. "Yemima Tchernovitz-Avidar, " In A Young World: Encyclopedia of Children’s Literature (Hebrew), 336—338. Ramat Gan: 1970;
- Ofek, Uriel. From Tarzan to Hasamba: How Children’s Adventure Stories Were Written (Hebrew). Tel Aviv: 1969;
- Ofek, Uriel. Give Them Books: Selected Children’s Literature (Hebrew). Tel Aviv: 1978; Tsur, Jacob. Yesterday’s Dawn (Hebrew). Tel Aviv: 1965.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը] | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչ» հոդվածին։ |
| ||||||
